“N” ile baÅŸlayan hayvan adı bulmak en zor kısmıydı “isim-ÅŸehir-bitki-hayvan” oyununun çünkü “Nil Timsahı”nı kabul etmezdik. En kolayı isim bulmaktı ama ben en çok ÅŸehir ve ülke isimlerini bulmaktan hoÅŸlanırdım.

Çok severdim haritanın üstüne parmağımı koyup gidemediÄŸim ÅŸehirlerin, ülkelerin adlarını öğrenmeyi. Bir soruÅŸta yerlerini bulduÄŸumda, baÅŸkentlerini saydığımda gitmiÅŸ kadar olurdum oralara.

Ä°lkokul hayatım boyunca açıp baktığım Dünya Atlası’ndaki haritanın “hatalı” olduÄŸunu çok sonra öğrendim. Yüz ölçümü yaklaşık 2 milyon metrekare olan Grönland ile yüz ölçümü 30 milyon metrekare olan Afrika’yı neredeyse aynı büyüklükte gösteriyordu çünkü bu haritalar.

1569’da Gerardus Mercator tarafından hazırlanan bu harita, gemiciler tarafından kullanılmış. Dünyanın dönüşünden kaynaklanan hataları minimize ederken, pusulayı hiç deÄŸiÅŸtirmeden sadece o yönü takip ederek rotanızdan çok az bir hatayla sapmanızı saÄŸlayarak gitmenizi kolaylaÅŸtırdığı için popüler olmuÅŸ. Dünya üzerindeki tüm meridyenleri aynı açıyla kesen bir eÄŸriyi temel alan bu haritanın mantığı ÅŸu baÄŸlantıda kısaca anlatıyor.

Ä°ÅŸte 477 yıllık bu sorunun üstesinden gelen ise Hajime Narukawa adında bir Japon mimar olmuÅŸ. Herhangi bir hata ve eksilme olmadan tüm kıtaların ve okyanusların doÄŸru bir ÅŸekilde dikdörtgen formatta yansıtan AuthaGraph Dünya Haritası dünyanın en prestijli tasarım ödüllerinden biri olarak anılan Japan’s Good Design Award ödülünü de almış. Dünyayı 96 üçgene bölüp “dört üçgen yüzlü” ÅŸekle dönüştürerek elde etmiÅŸ bunu.

Dünya ne kadar farklı görünüyor değil mi?

Büyüklerin küçüldüğü, küçüklerin büyüdüğü; dünyaya bakışımızı deÄŸiÅŸtiren, farklı bir perspektif saÄŸlayan bir harita var elimizde.

***

ABD’de seçimleri Cumhuriyetçi aday Donald Trump’ın kazanması küresel piyasalarda sert dalgalanmalara neden oldu.

Trump yönetiminin altyapı yatırımlarını artırarak büyümeye yönelik harcama artırıcı politikalar uygulayacağına yönelik beklentiler sonrası, Doların Euro ve Yen’e karşı deÄŸer kazandığı bir haftayı geride bıraktık. Fed BaÅŸkanı Yellen’in görevden alınıp alınmayacağına iliÅŸkin belirsizlik bir tarafa, Aralık ayındaki FOMC toplantısında faiz artırımı da aynı belirsizlik bulutunun arkasına saklandı.

Uygulanması beklenen politikaların enflasyonu yükseltmek ve faizler üzerinde yukarı yönlü etki yapması beklenmekte. Bunun da özellikle gelişmekte olan ülke para birimleri üzerinde baskı oluşturarak bu ülkelere yönelik risk iştahında azalmaya neden olacağı öngörülmekte.

Peki, dünyanın geri kalanı?

Küresel siyasete iliÅŸkin harita da bir o kadar enteresan. Mart 2017’den önce Hollanda’da genel seçimler yapılacak; bu dönem Brexit sürecinin de baÅŸlangıcı aynı zamanda. Nisan-Mayıs döneminde Fransa’da CumhurbaÅŸkanlığı seçimi, Mayıs ayında Almanya yerel seçimleri ve yine Eylül-Ekim aylarında Almanya seçimleri var. Önümüzdeki ay Ä°talya’da yapılması planlanan referandumu saymadım bile. Ve tüm bunlar kendi içerisinde ayrı bir hikâye ve riski de barındırmakta.

Bizde de durum pek farklı deÄŸil. Yukarıdaki ülkeler için söz konusu olmayan bir de jeopolitik riskleri barındırmaktayız. AB-Türkiye iliÅŸkilerindeki gerginliÄŸin sürece nasıl yansıyacağı belirsiz.

Görünen o ki dünya piyasalarında volatilitenin devam edeceÄŸi gibi, geliÅŸmekte olan ülkeler de bunlardan etkilenmeye devam edecek. TL’de kırılganlığı artıran geliÅŸmelerin devamı halinde Merkez Bankası’nın varlığını piyasalarda daha fazla hissedebiliriz.

***

“Dünya dönüyor, sen ne dersen de!” diyemiyoruz, “Dünya deÄŸiÅŸiyor da!”